Month: April 2024

1. Կատարիր գումարում.

ա) 3,421 + 53,75 = 57.171

բ) 0,5231 + 2,4 = 2.9231

գ) 83 + 451,2 = 534.2

դ) 0,003 + 2191,6 = 2191.603

ե) 2,14 + 36 = 38.14

զ) 0,035 + 0,00071 =  0.03571

2. Կատարիր հանում.

ա) 5,36 – 4,14 = 1.22

բ) 21,24 – 13,12 = 8.12

գ) 222,982 – 56,327 = 166.655

դ) 27 – 8,256 = 18.744

ե) 0,625 – 0,1 = 0.525

զ) 7,35 – 6 = 1.35

3. Հաշվիր գումարը.

ա) -3,244 + 8,01 = 4.766

բ) 14,62 + (-0,37) = 14.25

գ) 21,21 + (-4,8) = 16.41

դ) -5,3 + 1,72 = -3.58

4. Լուծիր հավասարումը.

ա) 9,63 + x = 14

X = 14 – 9.63

X = 4.37

բ) 42,9 + x = 5,114

X = 5.114 – 42.9

X = -37.786

գ) 136,18 – x = 37,241

X = 136.18 – 37.241

X = 98.939

դ) 53,27 + x = 90

X = 90 – 53.27

X = 36.73

5. Կատարե՛ք բազմապատկում․

ա) 4,32 • 1,59 = 6.8688

բ) 61,387 • 0,001 = 0.061387

գ) 0,823 • 0,055 = 0.045265

դ) 22,32 • 0,1 = 2.232

6. Կատարիր բաժանում.

ա) 50,4 : 0,2 = 252

բ) 10,5 : 7 = 1.5

գ) 40,25 : 2,3 = 17.5

դ) 0,01 : 0,2 = 0.05

Լրացուցիչ առաջադրանք

1. Շունը կշռում է 2,5 կգ, իսկ կատուն՝ 2,1կգ-ով պակաս։ Որքա՞ն են կշռում շունն ու կատուն միասին։

2.5 – 2.1 = 0.4

2.5 + 0.4 = 2.9

2. Դրամարկղում կար որոշակի գումար։ Դրամարկղ մուտքագրվեց 480,5 հազար դրամ, ապա դուրս գրվեց 538,1 հազար դրամ, որից հետո դրամարկղում մնաց 930,8 հազար դրամ։ Սկզբում քանի՞ հազար դրամ կար դրամարկղում։

X + 480500 – 538100 = 930800

X = 930800 + 57600

X = 988400

3. Հաշվիր a ու b կողմերով ուղղանկյան մակերեսը, եթե a = 3,6սմ,իսկ  b = 3,13սմ ։

3.6 x 3.13 = 11.268սմ^2

4. Առաջին սենյակի մակերեսը 5,2 մ^2 -ով մեծ է երկրորդ սենյակի մակերեսից, իսկ նրանց մակերեսների գումարը 34,8 մ^2 է։ Գտիր յուրաքանչյուր սենյակի մակերեսը։

34.8 – 5.2 = 29.6

29.6 : 2 = 14.8մ^2

14.8 + 5.2 = 20մ^2

5. Հաշվիր հետիոտնի շարժման արագությունը, եթե նա 2,4 ժամում անցել է 10,8 կմ։

10.8 : 2.4 = 4.5կմ/ժ

1. Допишите окончания.
   батон колбасы. (хлеба)
   пачку чая (-ю). (масла)
   бутылку молока. (лимонада)
   Дайте мне, пожалуйста, банку джема. (варенья)
   полкилограмма сыра (-у). (халвы)
   сто граммов конфет. (колбасы)
   две упаковки аспирина. (анальгина)
2. таблетки от простуды (гриппа)

2.Прочитайте предложения. Обратите внимание на падеж выделенных
слов.
Когда начинается учебный год? – Учебный год начинается первого сентября.
Когда твой день рождения? – Двадцать первого марта.
Когда твой брат будет в Москве? – Он вылетает одиннадцатого декабря.

3.Ответьте на вопросы, используя слова, данные в скобках.

1. Когда встречают Новый год? первого января 2. Когда отмечают
   Международный женский день? восьмого марта 3. Когда вы должны пойти на
   концерт? двадцать пятого декабря 4. Когда будет следующая игра нашей
   сборной по футболу? тридцатого апреля 5. Когда начнутся школьные
   соревнования по шахматам? седьмого мая.

1. Ի՞նչ է բջիջը։

Բջիջը կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային տարրական միավորն է և օժտված է կենդանի օրգանիզմին բնորոշ հատկանիշներով

1. Որո՞նք են բջջի բաղադրության հիմնական քիմիական տարրերը։

(C-ջրածին),(H-թթվածին),(O-ազոտ)(N)

1. Որո՞նք են բջջի հիմնական կառուցվածքային մասերը։

Բջիջը ունի երեք հիմնական մաս` բջջաթաղանթը, ցիտոպլազմայը և կորիզը:

1. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։

Բջջաթաղանթը պաշտպանում է բջջին հեռացնելով ավելորդ նյութեր, որոնք ներթափփանցել էին:

1. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։

Բջջաթաղանթը պաշտպանում է բջջին հեռացնելով ավելորդ նյութեր, որոնք ներթափփանցել էին:

1. Ի՞նչ է հյուսվածքը։

Բջիջների այն խումբը,որոնք ունեն նույն ձևը, կառուցվածքը, ծագումը, կատարում են նույն ֆունկցիան և միմյանց հետ միացած են միջբջջային նյութով կոչվում են հյուսվածք:

1. Ի՞նչ հյուսվածքներ ունեն բսւյսերը։

Հյուսվածքը բջիջների այն խումբն է, որոնք ունեն նույն ծագումը, կառուցվածքը և կատարում են նույն գործառույթը: Ստացվում է, որ կենդանի օրգանիզմները ոչ թե ուղղակի բջիջների կույտ են, այլ մասնագիտացված հյուսվածքների ամբողջություն:

1. Կենդանական ի՞նչ հյուսվածքներ գիտեք։

Էպիթելային, շարակցական, մկանային, նյարդային:

1. Ո՞ր հյուսվածքն է կատարում բույսի և նրա օրգանների հենարանի դեր։

Մեխանիկական հյուսվածքն :

Ամփոփիչ աշխատանք – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Լույսը և գույնը բնության մեջ։Ծիածան – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Աչք և տեսողություն։Տեսողության հիգենա։ – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Հաստատուն մագնիսներԼույսի աղբյուրներ,լույսի ուղղագիծ տարածում:Արեգակի և լուսնի խավարումներ: – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Լուսնի անդրադարձումը :Հայլիներ – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Էլեկտրական հոսանք,Կայծակ – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Մարմինների էլեկտրականացում – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Ջերմային էներգիայի աղբյուրները – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

Ջերմային երևույթների բազմազանությունը – Ալեքսանդր Մանուկյանի բլոգ (edublogs.org)

1. Ի՞նպես է առաջանում կայծակը:Ի՞նչ է որոտը:

Կայծակը էլեկտրական պարպում է, որը տեղի է ունենում մթնոլորտում և ուղեկցվում է որոտով:

1. Ի՞նչ է շանթարգելը, և ինպե՞ս է այն շինությունները պաշտպանում կայծակի հարվածից:

Շենքերը կայծակի հարվածից պաշտպանում են հատուկ սարքերի՝ շանթարգելների օգնությամբ:
Շանթարգելը մետաղյա ձող է, որն ամրացվում է շինության պատի երկայնքով։ Ձողի վերին սրածայր մասը պաշտպանվող շենքից բարձր է՝ ստորին մասը հողակցված։Ամպրոպաբեր ամպերից էլեկտրական լիցքերը շանթարգելի միջով անցնում են հողի մեջ՝ չվնասելով շինությունը: 

1. Կայծակի ժամանակ ինչպե՞ս պետք է վարվեք,եթե հայտվել եք բաց տարածքում:

Քանի որ կայծակը խփում է առավել բարձր մարմիններին, ուստի չպետք է թաքնվել բարձր ծառի տակ: Որքան հնարավոր է` պետք է շուտ դուրս գալ ջրից: Չի կարելի ձեռք տալ մետաղե առարկաներին, պետք է հեռու մնալ դրանցից: Թաքնվել կարելի է խիտ անտառում, քարանձավներում, բնակելի շենքում, ավտոմեքենայում՝ փակելով պատուհանները: Մոտոցիկլետի կամ հեծանվի օգտագործումը վտանգա որ է: Չի կարելի այդ դեպքում պառկել գետնին: Եթե հնարավոր չէ արագ հեռանալ, ապա պետք է պպզել համեմատաբար ցածրադիր տեղում:

1. Ո՞ր մարմին է կոչվում հաստատուն մագնիս:

Այն մարմինները, որոնք երկար ժամանակ պահպանում են իրենց մագնիսական հատկությունները, կոչվում են հաստատուն մագնիսներ կամ պարզապես մագնիսներ:

1. Մագնիսի ո՞ր մասերն են անվանում բևեռներ:

Մագնիսի այն մասերը, որտեղ մագնիսական ազդեցությունն առավել ուժեղ է, անվանում են մագնիսական բևեռներ:

1. Ի՞նչ է կողմնացույցը, և ինչո՞վ է պայմանավորված նրա աշխատանքը:

 Կողմնացույցի աշխատանքը պայմանավորված է նրանով, որ Երկիրը նույնպես մագնիս է՝ իր մագնիսական բևեռներով և մագնիսական դաշտով։ Կողմնացույցի սլաքի հյուսիսային բևեռը ձգվում է Երկրի մագնիսական հարավային բևեռի կողմից՝ որպես տարանուն բևեռներ և ուղղվում դեպի այն։ Նույն պատճառով կողմնացույցի սլաքի հարավային բևեռը ուղղվում է Երկրի մագնիսական հյուսիսային բևեռի կողմը։

1. Ձեզ հայտնի ո՞ր բնագավառներում են օգտագործվում մագնիսները:

Շինարարության, մեքենաշինության, բժիխկության:

1. . Ե՞րբ է լույսը բեկվում: Ինչո՞վ է լույսի բեկումը տարբերվում անդրադարձումից:

Լույսի ճառագայթի ուղղության փոփոխությունը մի միջավայրից մյուսին անցնելիս, կոչվում է լույսի բեկում:

1. Ի՞նչ է ոսպնյակը:

Գնդային մակերևույթներով սահմանափակված ապակենման մարմինները կոչվում են ոսպնյակներ:

1. Ո՞ր կետն է կոչվում ոսպնյակի կիզակետ:

Երբ լույսի զուգահեռ ճառագայթներն ընկնում են հավաքող ոսպնյակի վրա, դրանից անցնելուց հետո հավաքվում են մի կետում: Այդ կետը կոչվում է ոսպնյակի կիզակետ:

1. Ի՞նչ օրենքով է կատարվում լույսի անդրադարձումը։

հայելիները լույսն անդրադարձնում են որոշակի օրենքով, որը կոչվում է անդրադարձման օրենք։Ընկնող ճառագայթը և անդրադարձած ճառագայթը հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի հետ կազմում են հավասար անկյուններ։

1. Նշի՛ր հայելիների տեսակները:

Հայելիները լինում են հարթ, ուռուցիկ և գոգավոր:

1. Ո՞ր անկյուն է կոչվում անդրադարձման անկյուն։

Անդրադարձած ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչվում է անդրադարձման անկյուն

1. Ո՞րքան է նորմալ աչքի լավագույն տեսողության հեռավորությունը։

Նորմալ աչքի համար լավագույն տեսողության հեռավորությունը մոտ 25 սմ է: Այդ հեռավորության վրա մենք առարկան տեսնում ենք առանց աչքը լարելու: Ավելի փոքր հեռավորությունների վրա աչքն էապես լարվում է:

1. Թվարկե՛ք մարդու աչքի մասերը և նշե՛ք դրանց նշանակությունը։

Մարդու աչքը կազմված է մի փոքր անանուններից:

Ակնությունը (կոճակագույնը) – այն գրվում է որպես “բացառություն”, մարդու հոլովակն է։

• Ստուգում ենք մտավարժանքը:
• Քննարկում ենք Լեոնիդ Ենգիբարյանի «Մի՛ նեղացրեք մարդուն» գործը:
• Բերանացի ասա՛ Դանիել Վարուժանի «Անդաստան» բանաստեղծությունը:

Բառարան՝

• ըլլա-լինել
• ակոս-փոս, կնճիռ (փոխաբերական)
• կոչնակ-զանգ
• բերրիություն-առատություն
• կայլակ- փոքրիկ կաթիլ
• ցորյան-ցորեն
• գերանդի-խոտ հնձելու գործիք
• ամբար-շտեմարան
• աղուն-հացահատիկ
• բերկրություն-ուրախություն

• Ստուգում, ամփոփում ենք ապրիլի 15-19-ի կատարած աշխատանքները:
• Կարդա՛ Լեոնիդ Ենգիբարյանի «Մի նեղացրեք մարդուն» ստեղծագործությունը և պատասխանի՛ր հարցերին՝

1. Մեկնաբանի՛ր ստեղծագործությունը հետևյալ տեսակետից՝ եթե անմտորեն կամ միտումնավոր նեղացնենք մարդուն, ապա նա կնեղանա ու ինչոր լավ բան չի անի, լավ
   • բաները կպակասեն աշխարհից:
2. Շարունակի՛ր հեղինակի միտքը՝ «Բայց, այնուամենայնիվ, պետք չի, հանկարծ ու
3. ինչ-որ մեկը վիրավորվի, ու քո ընկերը չ դառնա:
4. Ինչպե՞ս կմեկնաբանես հետևյալ տողը՝ «Դուք էլ այնպիսին եք, ինչպիսին նա է։», համաձայն

1. ես հետևյալ մտքի հետ, մեկնաբանի՛ր։

ես համաձայն էմ որովհետև դա էտի լավ բան է:

1. Տեքստում ընդգծված բառերին ավելացրու՛ հատկանիշ ցույց տվող բառեր։

մարդ, գրել, աշխարհ, երաժշտություն, զգացմունք:

Մի′ նեղացրեք մարդուն

Իզուր, հենց էնպես մարդուն նեղացնել պետք չի, որովհետեւ դա շատ վտանգավոր է։ Հանկարծ ու նա Մոցա՞րտն է։ Ու հատկապես, եթե դեռ ոչինչ չի հասցրել գրել, անգամ «Թուրքական մարշը»։ Կնեղացնեք նրան ու ոչինչ էլ չի գրի։ Մի բան չի գրի, հետո մյուսը, ու աշխարհում կպակասի գեղեցիկ երաժշտությունը, կպակասեն լուսավոր զգացմունքներն ու մտքերը, ու նշանակում է, լավ մարդիկ էլ կպակասեն։

Իհարկե, մեկ ուրիշին կարելի է եւ նեղացել՝ ամեն մեկը հո Մոցարտ չի՞։ Բայց, այնուամենայնիվ, պետք չի, հանկարծ ու…

Մի՜ նեղացրեք մարդուն, պետք չի…

Դուք էլ այնպիսին եք, ինչպիսին նա է։

Լա՜վ նայեք իրար, մարդի՜կ:

Հարցեր և առաջադրանքներ.

1. Ո՞ր պետությունները միացվեցին Հայոց տերությանը մինչև Ասորիքի նվաճումը:

Պարթևստանի նկատմամբ տարած հաղթանակի արդյունքում Հայոց տերությանն էին միացվել նաև Հայոց Միջագետքը, Կորդուքը, Օսրոյենեն և Միգդոնիան: 

1. Ինչպե՞ս և ե՞րբ տեղի ունեցավ Սելևկյան պետության անցումը Տիգրան Մեծի իշխանությանը:

Սելևկյան ավագանին և ժողովուրդը որոշեցին իրենց երկիրը փրկել հրավիրելով այլ երկրի թագավորի` իշխելու իրենց: Ընդ որում՝ նրանք քննարկեցին ժամանակի բոլոր հզոր արքաների թեկնածությունը և միաձայն ընտրեցին հայոց արքային: Ք. ա. 84 թ. մայրաքաղաք Անտիոքում Տիգրան Մեծը բազմեց Սելևկյանների գահին և իշխեց այնտեղ 17 տարի:

1. Սելևկյան պետությունից հետո ո՞ր երկրները միացվեցին Հայոց աշխարհակալ տերությանը:

Միջերկրականի արևելյան ծովափի նվաճումը: Սելևկյան պետության խաղաղ նվաճումից հետո Տիգրան Մեծը շարունակեց իր հաղթարշավը: Նրա տերությանը միացվեցին Կոմմագենեն, Կիլիկիան և Փյունիկիան:

1. Ի՞նչ քաղաքականություն էր վարում Տիգրան Մեծը փյունիկյան քաղաքների նկատմամբ:

Փյունիկյան քաղաքների գրավումից հետո հայոց տիրակալը Ք. ա. 81 թ. դրանց շնորհեց «ազատություններ», այսինքն լայն ինքնավարություն: Այդ քաղաքների թվում էր նաև Բերիթը (Բեյրութ): Ի նշան շնորհակալության քաղաքներն իրենց օրացույցները սկսեցին հաշվել այդ թվականից, որը նշվում էր նաև իրենց քաղաքային դրամների վրա:

1. Ե՞րբ են Նաբաթեայի թագավորությունը և Հրեաստանն ընդունել Տիգրան Մեծի գերիշխանությունը:

Միջերկրական ծովի արևելյան ափի հարավային մասին տիրելու համար բուռն պայքար ծավալվեց Ք. ա. 70-ական թվականներին: Տիգրան Մեծի գլխավոր հակառակորդը Նաբաթեայի թագավորությունն էր: Սակայն Ք. ա. 72 թ. նա ևս ընդունեց Հայաստանի գերիշխանությունը: Հայոց տիրակալի գերիշխանությունը ճանաչեց նաև Հրեաստանը:

1. Ի՞նչ հարաբերության մեջ էր Եգիպտոսը Տիգրան Մեծի տերության հետ:

Ինչպես վկայում է հույն պատմիչ Ապպիանոսը, բոլոր երկրները, մինչև Եգիպտոս, ենթարկվեցին Տիգրան Մեծին: Իսկ Եգիպտոսը Հայոց տերության բարեկամ երկրներից էր: Դեռևս Ք. ա. 80 թ. Տիգրան Մեծի օգնությամբ Պտղոմեոս XII-ը Եգիպտոսից դուրս էր մղել նվաճող հռոմեացիներին և հաստատվել հայրական գահին:

Լրացուցիչ աշխատանք
Պատասխանել հարցերին։

1. Ի՞նչով է պայմանավորված մարմիների գույնը։

Բոլոր մարմինները լուսավորվում են Արեգակի կամ այսպես ասած սպիտակ լույսով: 

1. Ո՞ ր գիտնական է ապացուցել,որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։

Իսահակ Նյուտոնը ապացուցել է, որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։

1. Ի՞նչպիսին է կենդանիների աչքի կառուցվածքը։

Կենդանիների աչքերը կառուցվածքով տարբերվում են իրարից։

1. Բացատրե՛ք լուսացույցի գունվոր ապակիների 《գործողությունը》։

1. Թվարկե՛ք արեգակնային սպեկտրի գույներն ըստ հաջորդականության։

Արեգակնային սպեկտրի գույներն են ըստ հերթականության՝ կարմիր, նարնջագույն, դեղին, կանաչ, երկնագույն, կապույտ և մանուշակագույն։