Month: November 2023

1. Մարմնի արագությունը փոխվում է միայն այն դեպքում, երբ նրա վրա ազդում են այլ մարմիններ:

Օրինակ

Ֆուտբոլիստը ոտքի հարվածով կարող է շարժման մեջ դնել գնդակը, կանգնեցնել այն կամ փոխել գնդակի շարժման ուղղությունը:

2. Ոչ մի մարմին չի կարող միակողմանիորեն ազդել այլ մարմնի վրա առանց իր վրա կրելու նրա հակազդեցությունը:

Բոլոր մարմինները իրար վրա ազդում են փոխադարձաբար, այսինքն փոխազդում են:

Օրինակ

Երբ նկարում պատկերված տղաները, պարանը ձգելով, ազդում են իրար վրա, այդ դեպքում սկսում են շարժվել երկուսն էլ: 

Դիտարկենք երկու փորձ սայլակներով.

ա. Սայլակներից մեկին ամրացված է առաձգական թիթեղ, որը ճկված է և կապված թելով: Եթե այրենք թելը, թիթեղը կուղղվի, բայց սայլակը կմնա անշարժ:

բ. Առաջին սայլակի դիմաց դնենք երկրորդ սայլակը: Եթե այրենք թելը, երկու սայլակներն էլ կսկսեն շարժվել միմյանց հակառակ ուղղություններով:

Մարմինները կարող են փոխազդել ոչ միայն անմիջականորեն հպվելիս, այլև` որոշակի հեռավորության վրա:

Օրինակ

Երկիրը ձգում է ոչ միայն իր վրա գտնվող մարմիններին, այլ նաև այն մարմիններին, որոնք գտնվում են որոշակի բարձրության վրա: Մագնիսը ձգում է իրենից որոշ հեռավորության վրա գտնվող երկաթե մեխերը և այլն:

Ազդեցությունը քանակապես բնութագրելու համար օգտագործում են ուժ ֆիզիկական մեծությունը: 

Օրինակ
Երբ մենք հրում ենք սեղանի վրա գտնվող չորսուն, ասում ենք, որ մեր կողմից չորսուի վրա ուժ է ազդում:
Մենք մարմնի վրա կարող ենք ազդել տարբեր ուղղություններով, հետևաբար` ուժն ուղղություն ունի:        
Ուժը նշանակում են F (էֆ) տառով: Ինչպես ցանկացած ֆիզիկական մեծություն՝ ուժը նույնպես կարելի է չափել: Այդ պատճառով անհրաժեշտ է ընտրել չափման միավոր և չափողսարք:

1. Սեղանի վրա դրված տուփի  մեջ կա 150 թերթիկ, որոնք համարակալված են: Ինչի՞ է հավասար այն բանի հավանականությունը, որ վերցված թերթիկի համարը կլինի 99։ 1:150=1/150

2. Հայտնի է, որ 100 լամպից 5-ը խոտան են լինում։ Որքա՞ն է խոտան լամպ գնելու հավանականությունը։
5/100
3. Խաղոսկրը գցելիս որքա՞ն է չորսից մեծ թիվ դուրս գալու հավանականությունը։

2/6
4. Դպրոցում քննություն է։ Սեղանին 20 հարցատոմս է դրված։ Աշակերտը չի սովորել միայն մեկ հարցատոմսի հարցերը և շատ է ուզում, որ իրեն այդ հարցատոմսը չընկնի։ Ինչի՞ է հավասար այն բանի հավանականությունը, որ նա երջանիկ հարցատոմս կվերցնի։ 19/20

5. Զամբյուղում կա 2 կանաչ և 13 կարմիր խնձոր։ Զամբյուղից մեկ պատահական խնձոր են վերցնում։ Ի՞նչի է հավասար հավանականությունը, որ այդ խնձորը՝
ա) կարմիր է, 13:15
բ) կանաչ է, 2:15
գ) դեղին է։0

6. Տուփում կա 8 կարմիր, 8 սպիտակ և 4 սև գնդիկ: Տուփից հանում են մի պատահական գնդիկ: Որքա՞ն է այն բանի հավանականությունը, որ գնդիկը կլինի`
ա) սպիտակ, 8/20
բ) սև, 4/20
գ) կարմիր 8/20
դ)կանաչ:0

7. 30 սմ երկարությամբ հատվածը բաժանե՛ք երկու հատվածների, որոնց երկարությունները հարաբերում են այնպես, ինչպես 2 ։ 3։ 10/20

8. Ո՞ր թվանշանն է պետք ձախից և աջից կցագրել 23 թվին, որպեսզի ստացված քառանիշ թիվը՝
ա) բաժանվի 3-ի, 5235
բ) բաժանվի 9-ի: 2232

9. Զբոսաշրջիկը 6 ժամ հեծանիվով գնացել է 20 կմ/ժ արագությամբ և մի քանի ժամ ավտոբուսով ՝ 50 կմ/ժ արագությամբ։ Քանի՞ ժամ է զբոսաշրջիկը գնացել ավտոբուսով, եթե անցել է ընդամենը 320 կմ։

6×20=120

320-120=200

200:50=4

• Բառերը ենթարկի՛ր բառակազմական վերլուծության

• Գրի՛ր բառերի բացատրությունը

միջօրե- մի(ե)ջ+օր+ե, կեսօր

վերելք-վեր+ել+ք,

վայր+էջ+ք

եր+բև+է

երբև+ից+ե

էա+կա+ն

անէ+ակա+ն

հն+էա+բա+ն

բազ+մեր+անգ

գե+տե+զր

• Կարդա՛ առակը և բանավոր ներկայացրու, թե ինչի մասին է այն:

Աստվածը մարդուն ծեփեց կավից: Նրա մոտ մնացել էր չօգտագործած մի կտոր։

— Էլ ի՞նչ կուզեիր՝ ծեփեի քեզ համար,- հարցրեց Աստվածը:․

— Երջանկություն ծեփիր ինձ համար,- խնդրեց մարդը:

Ոչինչ չպատասխանեց Աստված. այլ կավի մնացորդը դրեց մարդու ափի մեջ։

Առակը կցուցանե, որ դու ինքդ պետք է ստեղծես քո երջանկությունը։

• Կարդա՛ առակը:
• Վերապատմի՛ր մի քանի նախադասությամբ:

Փիլիսոփա Սոկրատը արմատներ էր ուտում: Մի մարդ ասաց նրան, որ եթե նա ծառայի թագավորին, ստիպված չի լինի ուտել արմատներ: Սոկրատը պատասխանեց, որ եթե այդ մարդուն հերիք լինեին արմատները նրան պետք չեր լինի ծառայել թագավորին:

• Գրի՛ր առակում արտահայտված գաղափարը:

Գաղափարը նրանում է որ Սոկրատը գերադասում էր լինել ազատ, չծառայել ոչ մեկին և սնվել համեստ:

• Պատասխանի՛ր վերնագրի հարցին։

Իմ կարծիքով կարելի է ծառայել թագավորին:

Ի՞նչն է ավելի լավ

Տեսնելով Սոկրատին, որը սնվում էր արմատներով, մի մարդ ասաց.

— Եթե դու ծառայեիր մեր թագավորին, դու երբեք չէիր սնվի արմատներով:

— Իսկ եթե դու բավարարվեիր արմատներով, քեզ պետք չէր լինի ծառայել քո թագավորին,- պատասխանեց փիլիսոփան:

• Հորինի՛ր պատմություն՝ օգտագործելով հետևյալ բառերը՝ միջօրե,վերելք, վայրէջք, երբևէ, երբևիցե, էական, անէական, հնէաբան, բազմերանգ, գետեզր։

Միջօրեին ես գնում եմ տուն ու ճանապարհին տենում էմ բազմերանգ տերևներ: