Ամբողջ թվերի հանումը

Մենք արդեն գիտենք, թե ինչպես են գումարում ամբողջ թվերը: Ի՞սկ ինչպես է կատարվում ամբողջ թվերի հանումը:

Կատարենք հետևյալ հանումը՝ 3−7

Այս թվերի տարբերությունն այն թիվն է, որին +7 գումարելով, ստանում ենք 3: Դա −4 թիվն է, քանի որ −4+7=3

Ուրեմն, կարող ենք գրել՝ (+3)−(+7)=3+(−7)= −4

Պարզվեց, որ 3-ից 7 հանելու համար պետք է 3-ին գումարել −7

Նույն կերպ՝ (−5)−(−3)=−5+3=−2

Այս օրինաչափությունը ճիշտ է ցանկացած երկու ամբողջ թվերի համար, ուստի՝

Մի ամբողջ թվից մեկ ուրիշ ամբողջ թիվ հանելու համար պետք է նվազելիին գումարել հանելիի հակադիր թիվը:

Դիտարկենք այլ օրինակներ:

Օրինակ

(+12)−(+9)=(+12)+(−9)=+3(−11)−(−7)=(−11)+(+7)=−4

Առաջադրանքներ․

1)Կատարե՛ք հանում․

ա) 34–(–7)=34+7=41

բ) 101 – (–8)=101+8=109

գ) 29 – (–11)=29+11=40

դ) –70 – (–14)==70+14= -54

ե) –48–(–25)=-48+25=-23

զ) –17 – (–34)=-17+34=17

է) –52 – (–2)=-52+2=-50

ը) 82 – (–3)=82+3=85

2)Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա) (35 – 17) – 20,35-17=18-20= -2

բ) (–43 – 14) – 32, 43-14=29-32= -3

գ) (–74 + 27) – 15,= -74

դ) (29 – 64) + 23,=29-64= -35-32=12

ե) (–30 – 21) + 56, -30-21= -9+56=47

զ) (81 – 45) – 60, 81+45=126-60=186

է) (–39 –21) + 11= -39-21= -18+11=7

ը) (16 – 33) – 50,=16-33= -17-50=33

թ) (–18 + 6) – 39= -18+6= -12-39=27

3) Գտե՛ք և համեմատե՛ք արտահայտությունների արժեքները.

ա) 8 – 3 > 3 – 8,

բ) (–7) – 4 > 4 – (–7),

գ) –25 – (–3) = –3 – (–25),

դ) 6 – (–2) = (–2) – 6։

4.Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի հավասարություն ստացվի

a) 2 – 8 = –6, 

b) -28 + 25 = –3,

c) -3 + 9 = 6,

d) 0 – 7 = 7,

e) –15 + 14 = –1,

f) 19 – * = 8,

5.Գնել են պարտերի և օթյակի 12-ական տոմսեր։ Բոլոր տոմսերի համար վճարել են 36000 դրամ։ Ի՞նչ արժե պարտերի տոմսը, եթե այն օթյակի տոմսից 1000 դրամով թանկ է։

6.Սուզանավի խորաչափը ցույց էր տալիս ծովի մակերևույթից 145 մ խորություն (–145 մ)։ Որոշ ժամանակ անց խորաչափի ցուցմունքը դարձավ –173 մ։ Ինչքա՞ն էր սուզանավի ընթացքի նախկին և նոր խորությունների տարբերությունը։

7.Ջրավազանում կար 3200 լիտր ջուր։ Այգին ջրելու համար օգտագործվեց դրա 5/8 մասը։ Քանի՞ լիտր ջուր մնաց ջրավազանում։

8.Միմյանցից 450կմ հեռավորությամբ երկու վայրերից միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա և հանդիպեցին 3ժ հետո։ Դրանցից մեկի արագությունը 80կմ/ժ էր։ Հաշվի՛ր մյուսի արագությունը։ 

9.Մանեն գրքի մի էջը կարդում է 4 րոպեում։ Որքա՞ն ժամանակ է նրան հարկավոր գրքի 50 էջը կարդալու համար, եթե նա գրքի էջերը կարդում է նույն արագությամբ, յուրաքանչյուր 10 էջից հետո կատարելով 40 րոպե ընդմիջում :

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․

1)Հաշվել.

ա) 6 – 7=

բ) –30 – 44=

գ) 12 – 9=

դ) 18 – 23=

ե) –11 – 9=

զ) 8 – 2=

է) –16 – 7=

ը) 0 –16=

2) Ի՞նչ թիվ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի հավասարություն ստացվի.

ա) 2 –* = –6,

բ) 0 – (*) = 7,

գ) * + (-23) = –20,

դ) -28+ * = –3,

ե) –15+ *= –1,

զ) –(-10) + * = 20,

է) *+ 9 = 6,

ը) 19 – * = 8,

թ) –61 – (*) = 22